Over oordelen, verschillen en de zee van verdriet

Als er één ding is wat ik heb geleerd sinds ik mijn zoontje Dex verloor, dan is het dit: geen enkele rouw is hetzelfde.

We praten er vaak over alsof er een soort stappenplan bestaat. De bekende fases: ontkenning, boosheid, verdriet, acceptatie… En ja, die fases zijn er. Je herkent ze. Maar hoe en wanneer ze zich aandienen, en hoe lang ze blijven — dát is voor iedereen anders. Rouw laat zich niet vangen in een schema. Het is grillig. Soms logisch, soms totaal onverwacht.

Rouw om een kind is anders

Ik heb rouw gekend van mensen dichtbij. Maar het verliezen van een kind… dat is van een andere orde. Dat snijdt door alles heen. Door je lichaam, je toekomst, je identiteit. Je wordt nooit meer wie je was. Je leert omgaan met een nieuw ‘ik’ — eentje die altijd een stuk mist.

Wat ik vaak lastig vind, is hoe snel er geoordeeld wordt over ouders in rouw.
Dat mensen een mening hebben over hoe je je zou moeten gedragen. Over wanneer het ‘tijd is om weer verder te gaan’. Over wat gepast is en wat niet.

Maar rouw kent geen regels. Geen goed of fout.
Sterker nog: niemand weet hoe het is, tenzij je het zelf hebt meegemaakt. En zelfs dán: jouw ervaring is niet dé ervaring. Je kunt het niet over één kam scheren.

Zoveel vormen, zoveel verhalen

Door mijn werk voor Stichting Nooit Voorbij heb ik in de jaren zóveel ouders ontmoet die, net als ik, hun kind zijn verloren. En ik kan je vertellen: geen enkel rouwproces is hetzelfde.

• De een praat graag en openlijk over zijn kind. De ander houdt het liever in zichzelf.

• De een gaat na een paar weken weer aan het werk, omdat het houvast geeft. De ander lukt het na een jaar nog niet, omdat de wereld te zwaar voelt.

• De een herdenkt elke verjaardag groots. De ander juist klein en stil.

• De een kan foto’s bekijken. De ander niet.

En dat is allemaal oké.

Rouw is als de zee

Voor mij voelt rouw als een zee.
Soms is het windstil. Dan lijkt het of ik even kan ademen.
En dan ineens komt er een golf die me overspoelt. Soms zonder waarschuwing.
Er zijn stormen waarin ik vecht om boven water te blijven. En er zijn kalmere dagen waarop ik alleen maar dobber.
Maar de zee is er altijd. Onder alles. In alles.

Liever praten dan fluisteren

Wat ik mensen wil meegeven is dit: durf het gesprek aan te gaan.
Vraag hoe het gaat. Stel vragen over het kind dat gemist wordt. Laat de stilte niet winnen uit ongemak.

Als het voor mij te moeilijk is, geef ik dat wel aan. Maar ik vind het zóveel fijner als mensen met mij praten dan als er over mij gepraat wordt.
Een mening vormen zonder mij écht te kennen, zonder mijn verhaal te horen — dat voelt hard. En onterecht.

Rouwen doe je op jouw manier.
Op jouw tempo.
Met jouw hart.

Laat liefde, zachtheid en begrip leidend zijn in hoe we met elkaar omgaan. We hebben elkaar nodig — zeker in de momenten waarop het leven zijn rauwe gezicht laat zien.